راز جاودانگی شعر

در تعریف شعر سهل و ممتنع گفته‌اند این نوع شعر، شعری است که در آن فاصله میان ذهن و قلم شاعر به حدی کم شده است که گویا شاعر هر چه را در ذهن می‌آورد، به همان راحتی که حرف می‌زند؛ شعر می‌گوید. بر این اساس آیا شعر مشهور استاد فقید حبیب‌الله چایچیان خطاب به امام هشتم(ع) نمونه‌ای روشن از شعر سهل و ممتنع نیست؟

آرش شفاعی، شاعر و روزنامه‌نگار

در تعریف شعر سهل و ممتنع گفته‌اند این نوع شعر، شعری است که در آن فاصله میان ذهن و قلم شاعر به حدی کم شده است که گویا شاعر هر چه را در ذهن می‌آورد، به همان راحتی که حرف می‌زند؛ شعر می‌گوید.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بر این اساس آیا شعر مشهور استاد فقید حبیب‌الله چایچیان خطاب به امام هشتم(ع) نمونه‌ای روشن از شعر سهل و ممتنع نیست؟

شعری که در آن گویی شاعر را می‌بینیم که جلو ضریح حضرت ایستاده است و با دلی شکسته و آهی از جان برآمده، از حضرت اذن‌دخول می‌خواهد:

آمدم ای شاه! پناهم بده / خط امانی ز گناهم بده

ای حرمت ملجأ درماندگان / دور مران از در و راهم بده

شعر اگرچه زبانی ساده و دور از پیچیدگی دارد، از رعایت تناسبات لفظی و معنایی نیز خالی نیست و شاعر سعی کرده است در عین بیان احساسات یک زائر عاشق، هنرمندی‌های شاعرانه خود را هم در متن پیاده کند.

مرکز ثقل و راز اصلی جاودانه شدن این سروده مرحوم چایچیان، عاطفه است. او در عین سادگی و بدون اینکه بخواهد مخاطب را با تصویرسازی‌های عجیب و غریب یا بازی‌های زبانی شگفت‌آور، مرعوب کند؛ موفق شده است احساساتی را که در لحظه زیارت برای هر زائری پیش می‌آید در قالب کلمات ثبت کند و گویی شاعر در آن لحظات فوران احساسات، به جای همه ما که در برابر امام خود قرار می‌گیریم و او را طرف خطاب قرار می‌دهیم، سخن گفته است.

چایچیان درباره لحظه سرودن این شعر گفته است: «مادرم در آخرین لحظاتی که خدمتشان رسیدم، همیشه آن حال و هوای ارادت به چهارده معصوم(ع)   را داشت و در همان حال که سکته کرده بود، دکتر را خبر کردیم. دکتر مشغول گرفتن نوار شد و وقتی خواست برود، متأسفانه مادرم سکته دیگری کرد و به دکتر آن را اعلام کردم. دکتر خطاب به من گفت: «فردی که این گونه سکته کند کمتر زنده خواهد ماند!» به هر حال دکتر راهی شد و من خدمت مادر برگشتم و به ایشان عرض کردم، شما آرزویتان چیست؟ ایشان گفت: آرزوی من این است که یک بار دیگر حضرت رضا(ع) را زیارت کنم. این نکته را هم بگویم که راه رفتن ایشان خیلی سخت بود و حال خوبی نداشت و من دو بازوی مادر را می‌گرفتم تا بتواند آرام‌آرام حرکت کند. با هواپیما به سمت مشهد رفتیم. نمی‌دانم در ایام تولد حضرت رضا(ع) بود یا شهادت، حرم خیلی شلوغ بود. وارد شدن به حرم هم یقیناً مشکل و حتی برای مادرم غیرممکن بود، گفتم مادرجان از همین جا سلام بدهی، زیارت است. گفت: «ما قدیمی‌ها تا ضریح را نبوسیم، به دلمان نمی‌چسبد» گفتم: دل چسبی‌اش به این است که حضرت جواب بدهد. هر چه کردم دیدم مادر قبول نمی‌کند. خلاصه بازوی مادر را گرفته بودم و همین‌طور به سمت ضریح حرکت می‌کردیم. در همین حال دیدم که حال شعر برایم فراهم شد، من تمام توجه‌ام را به شعر و الهامی‌ که عنایت شده بود دادم، دیدم زبان حال مادرم است نه زبان حال من، و شعر تا «تخلص» رسید. وقتی شعر به «تخلص» رسید دیدم مادرم با آن ازدحام که آدم سالم نمی‌توانست برود، خودش را به ضریح رسانده بود و داشت ضریح را می‌بوسید و من هم ضریح را بوسیدم و این شعر در حقیقت زبان حال مادرم در آخرین لحظات عمرش است».

شاعر در فوران احساساتی قرار گرفته است که ممکن است برای هر شاعری در تمام عمرش یک بار هم تکرار نشود. شوق زیارت امام از یک سو و لحظات عاطفی زیارت عاشقانه مادر که شاعر هم می‌داند آخرین زیارت مادر اوست، از سویی دیگر. در این چنین هجومی ‌از عواطف انسانی و بشری است که شاعر در لحظه موفق می‌شود احساسات خود را بر کاغذ ثبت کند و همه توانایی‌های زبانی و شاعرانه خود را به خدمت بگیرد و شعری را بیافریند که زبان حال همه عاشقان امام مهربانی‌هاست.

منبع: قدس آنلاین

کلیدواژه: حبیب الله چایچیان دهه کرامت شعر سهل و ممتنع زبان حال

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.qudsonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «قدس آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۸۳۹۸۰۰۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

همایشی برای «میرزا احمد داواشی» شاعر کرد زبان در دانشگاه کردستان

خبرگزاری مهر؛ گروه‌استان‌ها: میرزا احمد داواشی (۱۳۵۹-۱۲۷۹ ه ش) شاعر شیرین‌سخن، نکته‌سنج، زیباسرا، زیبابین، فصیح واژه و بلیغ زبان کرد است که اشعارش را به زبان کردی و در قالب لهجه‌های گورانی-هورامی و سورانی-جافی سروده است.

او که از آخرین شاعران گورانی‌سرای بخش جنوبی کردستان ایران است متولد شهر روانسر از توابع استان کرمانشاه است. میرزا احمد که به لقب «داواشی» معروف است در اواخر اشعارش معمولاً به همان نام خودش یعنی احمد که یکی از نامهای پیامبر اکرم اسلام (ص) است خود را ندای شاعرانه می‌زند. بنابراین لقب داواشی در افواه عامه شهرت دارد و نام احمد همان لقب شعری اوست.

موضوعات شعری این شاعر متنوع و متکثر است و نمادهای مرتبط با جغرافیا، تاریخ و فرهنگ جامعه ایران و کردستان سخت در کلام و زبان شعریش هویداست و هستی و حیات میرزا احمد در همان زبان شیرین شعری‌اش که از بستر تاریخی و اجتماعی زمانه‌ی خود جان گرفته عیان و نمایان است.

شعر «موسی و سنگتراش» و همچنین «هه‌ڵاڵه زه‌رده» از آن دست شعرهایی است که مخاطب را به مسیر تاریخ راهی می‌نماید و راوی بخشی از تاریخ مردمانی می‌شود که همواره واقعیت زیسته خود را به اشکال مختلف بروز داده و به بانگ رسا سر داده‌اند.

امروز دانشگاه کردستان میزبان همایشی ملی با عنوان «میرزا احمد داواشی» شده است که به صورت یکروزه و با اجرای ۱۰ پنل تخصصی و سخنرانی ویژه برگزار شده است.

علی اکبر مظفری، معاون پژوهشی دانشگاه کردستان در آئین افتتاحیه همایش، ضمن معرفی دانشگاه کردستان، به رتبه‌های کسب شده دانشگاه در سطح ایران، آسیا و جهان اشاره کرد.

وی به وجهه بین‌المللی دانشگاه کردستان اشاره کرد و از حضور ۶۰۰ دانشجوی خارجی در دانشگاه کردستان خبر داد.

مظفری همچنین به حضور اساتید نمونه کشوری و جهانی در دانشگاه کردستان گریزی زد و عنوان کرد: پژوهشکده کردستان‌شناسی و فعالیت‌های آن یکی از افتخارات دانشگاه بوده که در راستای مسئولیت اجتماعی نیز فعالانه گام برداشته و این همایش نیز جزئی از این فعالیت‌ها و افتخاری برای دانشگاه است.

زنجیره کنفرانس‌های میراث معنوی برگزار می‌شود

یادگار کریمی رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان نیز در افتتاحیه همایش ملی میرزا احمد داواشی در دانشگاه کردستان، ضمن ابراز خرسندی از برگزاری این همایش از سوی پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان، اظهار کرد: این همایش اولین حلقه از زنجیره کنفرانس‌های میراث معنوی ایران است.

وی افزود: وقتی پیشنهاد برگزاری کنفرانس میرزا احمد داواشی مطرح شد، انتظار می‌رفت همچون نویسندگان و شاعران مطرح کرد از سوی مردم شناخته شده باشد اما متأسفانه کسی از ایشان شناختی نداشت و گستره جغرافیایی شناخت وی بسیار محدود بود.

کریمی این مسئله را عاملی برای تصمیم برگزاری زنجیره کنفرانس میراث معنوی عنوان کرد و افزود: این حقیقت تلخی است که به دلیل عدم شناخت و عدم معرفی این افراد نتوانسته‌ایم با دنیای امروز خود را وفق داده و خود را به حاشیه رانده‌ایم.

رئیس پژوهشکده کردستان‌شناسی دانشگاه کردستان همچنین ترجمه رمان‌ها و اشعار و آثار نویسندگان کرد را راهی برای ایجاد دیالوگ با جهان دانست و گفت: زبان امروز زبان علم است و به همین دلیل این کنفرانس را علمی برگزار می‌کنیم.

وی با اشاره به اینکه در حق میرزا احمد داواشی اجحاف صورت گرفته، ابراز امیدواری کرد که این کنفرانس گشودن دری برای شناخت و شناساندن میرزا احمد داواشی نه تنها در کردستان بلکه در سطح ایران و فراتر از آن باشد.

گفتنی است؛ همایش ملی میرزا احمد داواشی امروز ۱۹ اردیبهشت با ۱۰ پنل تخصصی و چندین سخنرانی در تالار مولوی دانشگاه کردستان در حال برگزاری است.

کد خبر 6100600